Zepsuta sprężarka – objawy, diagnostyka, naprawa

Dlaczego zepsuta sprężarka to poważny problem? Otóż sprężarka jest sercem instalacji w systemach chłodniczych. Gdy przestaje działać lub działa niepoprawnie cały system może stracić wydajność, jego wadliwa praca nadmiernie zużywa energię, a dodatkowo może doprowadzić do awarii całej chłodni lub linii produkcyjnej. Sprężarka jest odpowiedzialna za przepompowywanie i sprężanie czynnika chłodzącego – substancji, która umożliwia chłodzenie i utrzymanie ciśnienia roboczego. W branży przetwórczej, magazynach chłodniczych czy zakładach spożywczych, utrzymanie temperatury ma kluczowe znaczenie. To właśnie stałe wartości temperatur wpływają na jakość i trwałość produktów, więc taka awaria może przysporzyć ogromnych kosztów. Zepsucie sprężarki generuje koszty bezpośrednie przez konieczność jej naprawy albo wymiany części systemów, a także przekłada się na straty związane z jej nieefektywnością. Firma w sposób pośredni ponosi dodatkowe wydatki związane ze stratą surowców, przestojami w produkcji i koniecznością awaryjnego chłodzenia.

Sprężarki, jakie używa się do systemów chłodniczych to często maszyny śrubowe (kompresory śrubowe) lub tłokowe – typowe w przemysłowych instalacjach chłodniczych. PTControl oferuje klientom modernizację i optymalizację instalacji z pomocą zestawu RCS Compressor Kit, który jest dedykowany do urządzeń śrubowych i tłokowych, co pozwala unowocześnić i zautomatyzować ich działanie. Warto rozpoznać pierwsze symptomy zepsutej sprężarki, aby uniknąć nieprzewidzianych kosztów i przestojów związanych z jej naprawą.

Objawy zepsutej sprężarki

Awaria sprężarki zwykle nie powstaje w jeden dzień, a pierwsze sygnały ostrzegawcze można zaobserwować dużo wcześniej. Przedstawimy kilka typowych symptomów mogących wskazywać na problem z tym urządzeniem.

• Spadek wydajności chłodniczej – kiedy sprężarka nie osiąga właściwego ciśnienia, system nie schładza dostatecznie powietrza. Urządzenie nie może utrzymać odpowiedniej temperatury – jej parametry skaczą w obszarach chłodniczych, a agregat zaczyna pracować non-stop. Również sterowniki (jak te oferowane przez PTControl) pokazują niestabilne wartości, co powinno zwrócić naszą szczególną uwagę. 
• Wzrost poboru energii elektrycznej wskazuje na uszkodzenie łożyska, nieszczelność urządzenia, zużyte lub uszkodzone tłoki, pierścienie lub błędy w układzie smarowania. Zużycie komponentów sprężarki powoduje większy opór mechaniczny – co przekłada się cięższą pracę i na wzmożony pobór prądu.
• Nietypowe dźwięki lub wibracje będące sygnałem uszkodzenia tłoków, tulei, zużycia łożysk czy zaworów. Sprawna sprężarka powinna pracować cicho i równomiernie, jednak w momencie pojawienia się niestandardowych stuków, huku, syczenia, metalicznego wycia czy wibracji mamy do czynienia z pierwszymi sygnałami awarii.
• Wyciek oleju lub czynnika chłodzącego spowodowany zużyciem, lub uszkodzeniem uszczelek, pierścieni lub rozszczelnieniem w układzie ssącym czy tłocznym. Taka usterka obniża efektywność całej instalacji i wymaga pilnej interwencji.
• Przegrzewanie się urządzenia, na które wskazuje przekroczenie standardowej temperatury roboczej korpusu sprężarki, oleju smarującego, zaworu tłocznego. Wynika ono z niedostatecznego smarowania, co zwiększa tarcie komponentów, a także może być spowodowane problemem z wentylacją urządzenia.
• Zmiany w zakresach ciśnienia roboczego – ciśnienie ssania lub tłoczenia skacze i nie mieści się w założonych normach.
• Częste cykle włączania lub wyłączania sprężarki wskazują na jej niestabilność, przeciążenia lub problem ze sterowaniem.

Gdy zaobserwujemy pierwsze symptomy awarii, warto podjąć odpowiednią diagnostykę. 

Tu przydadzą się narzędzia i metody stosowane przez PTControl podczas audytów instalacji chłodniczych i w modernizacjach.

Diagnostyka uszkodzeń sprężarki

Skuteczna naprawa zaczyna się od trafnej diagnozy – trzeba szybko i skutecznie znaleźć przyczyny awarii. Poza obserwacją objawów awarii przydatna jest profesjonalna diagnostyka – taka jaką prowadzi PTControl.

Warto zacząć od monitoringu parametrów pracy sprężarki i całego systemu chłodzenia. Sterowniki i systemy SCADA / HMI, które wdraża PTControl, zbierają dane procesowe w czasie rzeczywistym: parametry ciśnienia ssania i tłoczenia, temperatury oleju, wartość zużycia prądu lub wibracje instalacji. Dzięki temu można zaobserwować wszelkie anomalie w działaniu urządzeń (skoki parametrów, trendy spadkowe wydajności) i z wyprzedzeniem reagować na odchylenia od normy.

Następnie przeprowadza się testy mechaniczne – pomiary wibracji w różnych częstotliwościach, analizę harmonicznych, lokalizację niedopasowań mechanicznych. Pomiary obejmują łożyska, tuleje i wały, oraz wykrywają luzy lub naprężenia w ich obrębie. Kolejnym krokiem są testy ciśnieniowe i szczelności z użyciem manometrów i detektorów wycieków. 

Jeśli podejrzewamy, że zużyciu uległy elementy wewnętrzne (tłoki, pierścienie, zawory) zaleca się rozbiórkę. Przyglądając się wnętrzu sprężarki, można dostrzec obecność osadów, ślady tarcia i ocenić stopień zużycia urządzenia. To determinuje dalsze kroki jak wymiana bądź regeneracja komponentów sprężarki lub całego urządzenia. Nie mniej ważne podczas diagnostyki są analiza warunków pracy sprężarki, historia serwisowa, dane z systemu sterowania, wcześniejsze alarmy i wskazania SCADA.

W instalacjach, które są sterowane przez PTControl, dzięki integracji urządzeń różnych marek w jeden system, można objąć monitoringiem nawet starsze modele sprężarek. To pozwala na szybkie wychwycenie anomalii i interwencję, zanim dojdzie do poważnej awarii.

Naprawa sprężarki

Po szczegółowej diagnozie i demontażu sprężarka jest dokładnie oczyszczona z zanieczyszczeń. Następnie trzeba podjąć decyzję o regeneracji bądź wymianie komponentów. Jeśli uszkodzenia są powierzchowne, wystarczy naprawa lub wymiana zużytych elementów jak łożyska, uszczelnienie, filtr oleju czy pierścienia. Jeśli uszkodzenia sprężarki są głębsze – złamania, deformacje lub rysy w cylindrze to bardziej opłacalna może się okazać wymiana całych modułów. Podczas regeneracji wymieniany jest również olej w sprężarce. 

W przypadku modernizacji instalacji po naprawie sprężarki warto zastosować zestaw RCS Compressor Kit, który unowocześni sterowanie sprężarką, pozwoli lepiej monitorować jej pracę, ochroni przed przeciążeniem cały system chłodzenia i zwiększy efektywność energetyczną urządzenia. Dzięki temu sprężarka staje się odporniejsza na ryzyko powtarzających się awarii.

Po wymianie komponentów ponownie składa się sprężarkę i przeprowadza się jej montaż do układu chłodniczego.

Kolejny etap naprawy to przeprowadzenie kontroli – testów próbnych, aby upewnić się, że wszystko działa poprawnie. Powoli uruchamia się sprężarkę monitorując wykresy ciśnień, temperatur i prądu.

Kluczowy etap to rozruch warunkowy i adaptacja sterowania. PTControl oferuje automatyczne funkcje – system sterujący ustawia optymalne parametry startu, rampy ciśnień, zabezpieczeń i  monitoringu alarmów,co eliminuje ryzyko przeciążeń systemu bezpośrednio po naprawie.

Po naprawie i uruchomieniu sprężarki, konieczny jest okres testowy, w którym SCADA/system RCS stale monitoruje parametry urządzenia. Warto przez jakiś czas obserwować, czy wartości są stabilne i nie zachodzą nowe anomalie – jeśli wszystko przebiega bez odchyleń, można mówić o pełnym przywróceniu sprawności urządzenia.

Jak PTControl może pomóc w problemach ze sprężarką?

Zaniedbanie problemów jakie przysparza wadliwa sprężarka, może doprowadzić do pogłębiania się uszkodzeń mechanicznych urządzenia, wzrostu kosztów za energię, a nawet do awarii całego systemu chłodniczego, która przyniesie straty w produktach. Dzięki szybkiej diagnostyce i naprawie można uniknąć niepotrzebnych kosztów i wydłużyć żywotność urządzeń.

PTControl oferuje więcej niż systemy automatyki i sterowania, ale też wsparcie w modernizacji sprężarek i zestawy RCS Compressor Kit do ich lepszego nadzorowania.

Jeśli w Twojej instalacji chłodniczej pojawił się problem opisany w tym artykule, warto szybko umówić audyt i diagnostykę. 

Skontaktuj się z nami – wspólnie możemy przeanalizować objawy awarii, zbadać przyczyny problemów i zaprojektować rozwiązanie, które nie tylko przywróci sprężarkę do życia, ale czyni ją odporną na intensywną eksploatację i zapewni jej stabilną pracę.